Πέμπτη 15 Απριλίου 2010

Ayn Rand και η ‘παρεξηγημένη’ έννοια του αλτρουϊσμού

Το να προσφέρεις στον κόσμο είναι ένα αγαθό. Τελεία. Η Μητέρα Τερέζα του έδωσε και όνομα. Μερικές φορές αυτό το όνομα συνδέθηκε και με ένα σύνδρομο.

Πολλοί άνθρωποι ζούνε με το να δίνουν. Νιώθουν χρήσιμοι με το να προσφέρουν. Υπάρχουν όταν κάποιος τους έχει ανάγκη. Αναπνέουν στις εκβολές της ανάσας κάποιου αγαπημένου. Οι επιλογές τους δεν κρίνονται/αποφασίζονται με πραγματικά προσωπικά κριτήρια ή ανάγκες αλλά εμμέσως (ή ευθέως) από τις ανάγκες του οικείου και μη –oh yeah- περιβάλλοντος τους. Και αυτό τους καθοδηγεί.

Δίνεις = Είσαι καλός άνθρωπος!

Το τι δίνεις το κρίνω εγώ που έχω την ανάγκη. Που απαιτώ. Δεν είναι αυτό που μπορείς, δεν ξέρω τι μπορείς, είναι αυτό που εγώ χρειάζομαι. Τώρα. Και συ μασάς ενώ το ‘χρειάζομαι’ αυτό, είναι κάτι που καμιά φορά δεν ορίζεται από τίποτα άλλο πέραν της στιγμιαίας ανάγκης μου ή ιδιοτροπίας μου. Μπορεί δε να γίνω χειριστικός για να σε πείσω για την ανάγκη μου και συ γεμάτος ενοχή να τρέξεις να την καλύψεις. Για να είσαι καλός άνθρωπος. Για να αποδείξεις στους άλλους πόσο καλός στ’αλήθεια είσαι (ή απλά καλύτερος από όσο ξέρεις ότι ΔΕΝ είσαι);

Συνεξάρτηση. Η ανάγκη κάποιου να είναι απαραίτητος στους άλλους. Να ζεί μέσα από κείνους. Ναι. Μια μαμά που δεν ‘αφήνει’ το παιδί της να πάρει τη ζωή του στα χέρια του, μια φίλη που υπάρχει δίπλα σου και ουσιαστικά μόνο όταν υποφέρεις, ενώ ζεί η ίδια βοηθώντας σε ακόμα και αν δεν το έχεις ανάγκη, κτλ.

Αναρωτιέμαι τι σημαίνει τελικά να δίνεις; Τι σημαίνει να βοηθάς;

Πρόσφατα, μετά από μια σχετική συζήτηση ένας φίλος με οδήγησε στην Άυν Ράντ, Ρωσίδα μετανάστρια στην Αμερική, συγγραφέας και φιλόσοφος του περασμένου αιώνα, που μοιάζει να είναι διαχρονική σαν να μας τα είπε χτες. Και μας τα είπε αλλιώς για τον αλτρουισμό. Για το δόσιμο στους άλλους ή την κοινωνία.

Η Άυν Ράντ με έβγαλε μερικώς από το δίλημμα και την απορία και μου έδωσε ένα καλό άλλοθι για κάποιες από τις επιλογές μου… Συχνά θεωρώ ότι το να προσφέρω θετική ενέργεια δίπλα μου, να χαμογελώ, είναι το μέγιστο που οφείλω να προσφέρω. Ενδεχομένως το απαιτώ κιόλας, αλλά δεν μου το δίνουν γιατί είναι όλοι απασχολημένοι σκεπτόμενοι πώς να αλλάξουν τους άλλους ή τι να απαιτήσουν από αυτούς.

Λέω: Μήπως ο απώτερος στόχος και το μεγαλύτερο δόσιμο που μπορούμε να προσφέρουμε στην κοινωνία είναι μια ευτυχισμένη μονάδα; Μήπως αν αντί να προσπαθήσουμε να κάνουμε τον κόσμο ευτυχισμένο, να τον σώσουμε με τα δικά μας ο καθένας κριτήρια ή να ορίζουμε τα πρέπει στις ζωές των άλλων, θα έπρεπε να περιοριστούμε κάνοντας τον ΕΑΥΤΌ μας ευτυχισμένο; Αν όλοι κάναμε αυτό και μόνο, πόσο μεγάλο βήμα θα ήταν προς μια ευτυχισμένη κοινωνία; Αφού εν τέλει η ευτυχισμένη κοινωνία αποτελείται από πολλές ευτυχισμένες μονάδες!

Στα αυτιά μου κάτι τέτοιο ηχεί σαν την αποθέωση της έννοιας ‘αλτρουϊσμός’.

Άυν Ράντ, χαίρω απεριόριστα για τη γνωριμία!
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου